به گزارش تحریریه، دکتر حسن روحانی در سال 92، با ادعای داشتن برنامه ای مدون، جهت حرکت همزمان سانتریفیوژها و چرخ زندگی مردم، دولت را به دست گرفت. اما طی 7.5 سال اخیر، آنچه در عمل رخ داده؛ نه تنها باعث بهبود سطح زندگی و رفاه عموم جامعه ایرانی نشده؛ بلکه گذران زندگی روزمره را نیز بیش از پیش، برای مردم، مشکل ساخته است.

حتی گزارشهای موسسات بین المللی از جمله «لگاتوم» نیز، به وضوح نشان می دهد که رتبه ایران از لحاظ شاخص رفاه، طی این 7.5 سال، بدتر شده است. طبق گزارش «لگاتوم»، ایران که در سال 92 و آغاز دولت حسن روحانی دارای رتبه 101 در میان 167 کشور جهان بوده؛ در سال 99 با عقب گردی نگران کننده، به رتبه 120 رسیده است.

از اینرو، خبرنگار «تحریریه»، جهت بررسی چرایی کاهش سطح رفاه مردم طی دوران دولت تدبیر و امید، به گفتگو با «آلبرت بغزیان»، اقتصاددان و استاد دانشگاه پرداخته است:

آلبرت بغزیان در ابتدا بیان داشت: معتقدم برای نشان دادن وضعیت فاجعه باری که برای سطح رفاه مردم ایران پیش آمده؛ نیاز چندانی برای رجوع به گزارش های بین المللی نیست. چرا که مردم به طور دائم در حال تحمل فشارهای اقتصادی بوده و گزارش موسسات بین المللی تنها در نقش آیینه ای بوده تا حقایقی را پیش روی ما بگذارد. حقایقی عمدتا تلخ که از قضا خودمان به خوبی از آن آگاه هستیم.

این استاد دانشگاه اضافه نمود: بسیاری از موسسات بین المللی از جمله لگاتوم، قسمت های مهمی از اطلاعات گزارش های سالانه خویش را از میان آنچه نهادهای آماری کشورها منتشر می نمایند؛ به دست می آورند. لذا مسئولان محترم بیش از همه آگاهند که چه بلایی بر سر معیشت و رفاه مردم آمده است.

وی افزود: مردم ایران نیز، گرانی و فشارهای اقتصادی که هر روزه سطح رفاهشان را کاهش می دهد؛ به خوبی و با پوست و گوشتشان لمس می نمایند. لذا ما با مسئله پنهانی مواجه نیستیم که به یکباره بر همگان آشکار شده باشد. اما معتقدم که آنچه در سطح جهانی بر سر رتبه ایران در زمینه شاخص رفاه آمده؛ بیانگر ناکامی دولتمردان طی سال های اخیر بوده و مجموعه دولت و برنامه های آن را به کلی زیر سوال می برد.

وی تاکید کرد: بحث مهمی که در زمینه رفاه عمومی باید به آن توجه ویژه ای گردد؛ سطح درآمد سرانه مردم یک جامعه است. واضح است که در سال های گذشته و با کاهش مداوم ارزش پول ملی، چه بلایی بر سر درآمد سرانه کارگران و کارمندان زحمتکش ایرانی آمده است.

وی ادامه داد: از این موضوع نیز نباید غافل شد که اقتصاد ایران در یک شرایط عادی قرار ندارد. زیرا ما با تحریم خارجی و سوءمدیریت های داخلی، به صورت توامان، دست به گریبان هستیم. همچنین تورمی داریم که معمولا در بازه 35 تا 40 درصد قرار داشته و فشار سنگینی را به مردم وارد می نماید.

وی افزود: البته تاثیر این تورم بالا در کالاهای گوناگون متفاوت است. قطعا تورم 100 درصدی مسکن و 60 درصدی موارد غذایی ضربه مهلکی به اقتصاد خانواده ایرانی وارد نموده و جای هیچ بحثی درباره رفاه را باقی نمی گذارد. اما مواردی نیز وجود دارد که چون مسکن، خوراک و پوشاک دارای اهمیت نبوده و تورمی کمتر از 30 درصد دارند. در نتیجه میانگین تورم اعلامی، معمولا بین 35 تا 40 درصد می باشد.

این استاد دانشگاه، اضافه داشت: در میان دهک های گوناگون، معتقدم که بیشترین ضربه تورم و نابسامانی های اقتصادی، متوجه دهک های اول تا سوم می باشد. این افراد که سطح درآمد بسیار پایینی دارند؛ روز به روز در حال از دست دادن قدرت خریدشان بوده و سفره این عزیزان، دائما در حال کوچک شدن است. لذا معتقدم که باید با هوشمندی و اتخاذ سیاستی منطقی، از معیشت دهک های اول تا سوم حمایت هایی صورت گیرد. اما متاسفانه شاهدیم که نه تنها هیچ سیاست حمایتی موثری وجود ندارد؛ بلکه سیاست های نظارتی بر قیمت ها نیز به کلی شکست خورده اند.

این اقتصاددان برجسته، افزود: اما از سوی دیگر ما با دهک های هشتم، نهم و دهم مواجه هستیم. این دهک ها دارای سرمایه و ثروت هستند. بنابراین، گرچه در اثر بالا رفتن تورم، هزینه های این سه دهک نیز رو به فزونی است؛ اما سرمایه هایشان نیز افزایش یافته و عملا سودهای کلانی می برند. به بیان ساده تر، این دهک ها در شرایط نابسامان اقتصادی، آسیب جدی ندیده و معمولا پولدارتر نیز می شوند.

وی ادامه داد: اما معتقدم با وجود همه انتقاداتی که به عملکرد اقتصادی دولت و نتایج آن، در کاهش رفاه بخش عظیمی از اقشار متوسط و آسیب پذیر کشورمان وجود دارد؛ نباید از موفقیت های دولت در ایجاد ثبات نسبی اقتصادی در دوره اول، یادی نداشته باشیم. موفقیت هایی که در صورت تداوم، می توانستند کمک مهمی جهت بهبود وضع معیشتی دهک های اول تا سوم باشند. اما متاسفانه شرایطی به وجود آمد که اقتصاد ایران در میان طوفان های سهمگین قرار گرفت.

این استاد دانشگاه تاکید کرد: بخشی از مشکلات اقتصاد ایران در این روزها بر اثر تحریم است. اما قسمت اعظمی از مشکلات اقتصاد ما به دلیل سیاست ها و تصمیمات غلط دولت است. چرا که ما در شرایط تحریمی، نه تنها به داد تولید نرسیدیم؛ بلکه هزینه های آن را به شدت بالا بردیم. از سوی دیگر نیز، امکان تامین نیازهای وارداتی بخش های تولیدی از خارج را مشکل نموده و به دلیل سوءمدیریت، نتوانستیم برای تامین همین نیازها در داخل، برنامه ریزی نماییم.

وی ظهار داشت: لذا بخش های مهمی از تولید کشورمان در این شرایط، دچار توقف و مشکل گردیدند. اما دولت محترم، دائما تمامی مشکلات را به گردن تحریم ها انداخت و از زیر بار مسئولیت به کلی شانه خالی نمود. در کنار این مشکلات، تاثیرات ویروس کرونا نیز بر برتر شدن شرایط عمومی اقتصاد کشورمان، غیر قابل کتمان است.

وی ادامه داد: به عنوان مثال، ما در شرایط عادی نیز، کشور چندان موفقی در جذب توریسم نبوده و از ظرفیت هایمان استفاده صحیحی انجام نمی دهیم. حال، کرونا نیز به مشکل بزرگ دیگری برای صنعت آسیب پذیر توریسم ایران تبدیل شده و ما را از جذب همان توریست های اندک نیز، محروم ساخته است.

وی افزود: علاوه بر همه این موارد؛ ما با دولت و سیستم اجرایی ضعیفی مواجه هستیم که حتی در ساماندهی قیمت مرغ و تخم مرغ ناتوان است. بنابراین نباید تعجب نمود که با جهش دلار از 4 هزار تومان به 25 هزار تومان، معیشت و رفاه مردم از تبعات اتفاقات جاری کشور، دچار آسیب گردد.

آلبرت بغزیان، در پایان تاکید نمود: قطعا سیاست های ارزی دولت به کلی شکست خورده است. از سوی دیگر، سیستم مالیاتی کشورمان به قدری معیوب است که سالانه شاهد فرارهای مالیاتی هنگفتی هستیم. اما به طور مشخص، آنچه شرایط را برای اقشار ضعیف و دهک های کم برخوردار، سخت تر نموده؛ همانا ضعف در نظارت بر قیمت ها، پاسکاری مسئولیت ها و عدم بررسی جامع تبعات تصمیمات از جانب دست اندرکاران است.

پایان/